Soğuk Yöntem Zeytinyağlı Sabun Yapımı

Zeytin yetiştiriciliği ile meşgul olan yöre köylüleri yüz yıllardan beri atalarından tevarüs eden bir geleneği sürdürürler: zeytin yağlı sabun yapımı. Geleneksel sabun imalatı yapan yöresel halk, önceleri kullanmadıkları yüksek asitli zeytin yağlarının zayi olmasını engellemek amacıyla ve yalnızca kendi kullanımları için sabun imal etmişlerdir. Geleneksel zeytin yağlı sabun yapım bilgisi , artık sanayi , teknoloji ve bilimin deneysel bilgi imkanları da kullanılarak daha kaliteli ürünler elde edilmiştir. Üretim teknikleri ve malzeme bilgisindeki ilerlemeler üretimi ileri safhalara taşımışıtr.

Hala dünyada sabun yapımında yüzyıllardır olduğu gibi sabun yapımında kostik kullanılmaktadır. Kostik normalde vücuda zarar verir. Bazı sabun üreticileri kostiğin bu zararlı etkisinden kurtulmak için kül suyundan elde edilen ve tamamen doğal olan potasyum hidroksit kullanmaktadırlar. Potasyum kullanılarak yapılan zeytin yağlı sabunlarda olorafin denilen ve zeytin yaprağından alınarakbir madde kullanılır. Olorofin hücre yenileyici özelliği olduğu düşünülen bir maddededir. Ayrıca daha fazla köpürtücü etkisi olması açısından doğu anadoluda yetişen ve köven denilen madde de kullanılır. İnsan tenini daha fazla yumuşatması amacıyla safonin isimli madde (bir tür odun olup gıda da kullanılmaktadır, helya yapımı misal.) kullanılabilmektedir. Ayrıca koku amaçlı olaraka; okaliptüs gibi değişik bitkisel uçucu bazı yağlarda sabun imalatı esnasında kullanılabilmektedir.

Zeytin yağlı sabun iki türlü yapılmaktadır;

Sabun Yaparken ellerinizi ve gözlerinizi koruyun ; mümkünse plastik bir eldiven, ve yine varsa koruyucu bir gözlüğük kullanmaya çalışın. Çocukları ortamdan uzaklaştırın. Kostik dumanının etkisinden kurtulmak için sabun yapım işlemleri açık havada veya havadar bir yerde yapmanız tavsiye edilir. Kendinizi ve çocukları kostikten koruyunuz.

Gerekli malzemelerimiz ;

Kostik üzerine 1 litre kadar su ile ilave edilerek söndürülür ve ortamdan uzak bir noktada suyla karışan kostik biraz soğumaya bırakılır. Arada bir karışım ince bir tahta çubukla ile karıştırarak kimyasal tepkimenin hızlanması ve kostiğin tamamen erimesi sağlanır. Kostik bu işlemle söndürülür. (Sodyum hidroksit su ile karışınca ısı, buhar ve duman ortaya çıkarır.)

Geniş bir kaba 5 litrelik zeytin yağı boşaltılır. Üzerine 5 litre su eklenir. Eriyen sıcak kostik karışımı zeytin yağlı karışımın üzerine eklenir. Isınmış olan sodyum hidroksit, zeytin yağı ve sudan ibaret olan bu karışım aynı yönde olmak şartıyla bir ahşapla karıştırılmaya başlanır. Karıştırma işlemi yaklaşık 2 -3 saat sürer. Karışım krem rengine dönüp , su ile ayrışan sabun pelte pelte oluncaya kadar karıştırma işlemine devam edilir. Sonunda karışım sudan ayrışan sabun tortusu çökelek kıvamına gelir ve kirli beyaza benzer bir renk alır . Bu sabunumuzun olduğu anlamına gelir.

Karışımı , su ve sabun tortusunun birbirinden ayrılması için suyun süzülebileceği kalıplara aktarmamız gerekir. Geleneksel yöntemde içinde tabanına telis çuvallar serilen basit kalıplar kullanılabilir. Bu kalıplara dökülen karışım kalıba iyice oturması ve içinde hava kabarcıkları kalmamasına dikkat edilir. Kalıplardaki bu karışım dışarıda bir gün bekletilir ve ertesi gün suyu süzülen sabunlar kesilir.

Bu sabunların kullanıma hazır olması için 2-3 ay kurutulması gerekir.